Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Kurultay, Türkçe kurul ile Moğolca tay ekinin birleşmesinden oluşmuş bir kavram olup danışma meclisi anlamına gelmekteydi. Aynı anlamı ifade etmek üzere Toy kavramı da kullanılırdı. Eski Türklerde devlet işlerinin yürütülmesinde devlet başkanına her açıdan yardımcı olan kurumların başında Kurultay veya Toy gelirdi.
Bilindiği gibi Orta Asya Türk devletlerinde hükümdarlar Tan-hu (Shanyü), Kağan, Han, Yabgu, İdi-kut, İlteber gibi unvanlar taşır ve devlet başkanı olarak devlet teşkilatının en üstünde yer alırlardı. Han’ın başlıca görevleri devleti düzenlemek, varlığını korumak ve sürdürmek, halkın refahını sağlamak ve devletin sınırlarını genişletmek olarak tanımlanabilir. Han bütün bunları yaparken eski Türklerde kanun demek olan “Töre” ye (Törü) uymak zorundadır. Törenin kaynağı ise “halk, han ve kurultay” dır. Bu bakımdan Han yüksek ve tek otorite olmakla birlikte, töreye –yani halka ve kurultaya- bağlı olmak zorunda idi ki bu bize Türk devletlerinin birer meşrutiyet olduklarını göstermektedir. Hakan seçiminin Toy tarafından yapılması ve hanlığın kabul edilerek meşrulaştırılması da bunu göstermektedir.
Toy’a katılanlara “Toygun” denilmekteydi. Kelime “Toy”a birlik, topluluk veya topluluk üyesi anlamına gelen “Gun” ekinin eklenmesiyle meydana gelmistir. Bir devlet meclisi olan Toy’a başta hakan olmak üzere, hakanın karısı Hatun (Katun), Aygucı veya Üge, prensler ve buyruklar ile sadapıt, apa, erkin, tudun, ilteber denilen beyler katılmaktaydı. Ancak Toy üyelerinin tam sayısı hakkında kesin bilgi bulunamamaktadır.
Toy’un üyelerinden olan Hatun (veya Katun) hanın asıl karısıdır. Bu bakımdan asil bir aileden ve Türk olmasına özen gösterilirdi. Devlet işlerinde Hatunlar da söz sahibi idiler, devlet meclislerine katılırlardı. Ayrıca elçilerin kabulünde hazır bulunur, harp meclislerine iştirak ederek fikirlerini söyler, devletin iç ve dış politikasında düşüncelerine önem verilirdi.
Ayguci da (Üge) Toygunlar arasındaydı. Hükümetin başkanı olan Aygucıların Toylardaki önemi çok büyüktür. Çünkü Toy’da alınan kararların yönetilmesi işi doğrudan doğruya bu kişilerin sorumluluğunda görünmektedir. Aygucılar hanedan dışından, devlete yaptıkları yararlı hizmetlerle seçkinleşen, halkın sevip saydığı kişiler arasından seçilirlerdi.
Göktürk Devleti’ndeki Tonyukuk, Uygurlar’daki Kutluk bunlar arasında en ünlülerindendir. Aygucılar hükümdarın Toylarda bulunmadığı zamanlarda ve hükümdar seçimi yapılan Toylarda, Toy’un başkanlığını da yapmaktaydılar.
Buyruklar da hükümet üyesi beylerdir. Bunlar da bey ve yüksek memur olarak Toy’a katılırlardı. Tarhan, Apa, Erkin gibi unvanlara sahip Toygunlar hizmetleri sayesinde yükselmiş Toy üyesi yüksek memurlardı.
Kurultay, Türkçe kurul ile Moğolca tay ekinin birleşmesinden oluşmuş bir kavram olup danışma meclisi anlamına gelmekteydi. Aynı anlamı ifade etmek üzere Toy kavramı da kullanılırdı. Eski Türklerde devlet işlerinin yürütülmesinde devlet başkanına her açıdan yardımcı olan kurumların başında Kurultay veya Toy gelirdi.
İlk Türk devletinde kurultay üyeleri (Kurultay üyelerine Toygun ismi verilirdi.) Kağan, hatun, aygucı (başbakan), hanedan üyeleri ve boy beyleridir. İlk Türk devletlerinde yasama, yani kurultay, yönetme, hükümet, birbirinden ayrıydı. (Buna Kuvvetler ayrılığı denir.) Kurultayın başkanı Kağandır. Kağan olmadığı zaman da aygucı başkanlık yapardı. ayrıca ülkenin coğrafi şartları nedeniyle her zaman kurultay toplanamazdı. Bu nedenle de buyruklardan (başbakan) oluşan ayukı kuruldu.
-Hükümdar ve veliahtı belirleyebilirdi.
-Siyasal, sosyal ve ekonomik sorunlar ile ilgili kararlar alabilirdi.
Örneğin, Kurultay Göktürk hükümdarı Bilge Kağan’ın şehirlerin surlarla çevrilmesi, Budizm ve Taoizm’in tanıtılması gibi tekliflerini mecliste reddetmiştir. Bu durum,
-Hükümdarın bazı inançların tanınması ve şehirlerin korunmasını istediği
-Hükümdarın her teklifinin mecliste kabul edilmediği
-Hükümdarın demokratik bir tutum sergilediğini ve meclisin güçlü olduğunu göstermektedir.
Tarih: 2019-12-24 19:03:57 Kategori: Tarih
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Eski Türklerde Kurultay Nedir
Toy’un Devlet Teşkilatı İçindeki Yeri
Bilindiği gibi Orta Asya Türk devletlerinde hükümdarlar Tan-hu (Shanyü), Kağan, Han, Yabgu, İdi-kut, İlteber gibi unvanlar taşır ve devlet başkanı olarak devlet teşkilatının en üstünde yer alırlardı. Han’ın başlıca görevleri devleti düzenlemek, varlığını korumak ve sürdürmek, halkın refahını sağlamak ve devletin sınırlarını genişletmek olarak tanımlanabilir. Han bütün bunları yaparken eski Türklerde kanun demek olan “Töre” ye (Törü) uymak zorundadır. Törenin kaynağı ise “halk, han ve kurultay” dır. Bu bakımdan Han yüksek ve tek otorite olmakla birlikte, töreye –yani halka ve kurultaya- bağlı olmak zorunda idi ki bu bize Türk devletlerinin birer meşrutiyet olduklarını göstermektedir. Hakan seçiminin Toy tarafından yapılması ve hanlığın kabul edilerek meşrulaştırılması da bunu göstermektedir.
Toy’un Üyeleri
Toy’a katılanlara “Toygun” denilmekteydi. Kelime “Toy”a birlik, topluluk veya topluluk üyesi anlamına gelen “Gun” ekinin eklenmesiyle meydana gelmistir. Bir devlet meclisi olan Toy’a başta hakan olmak üzere, hakanın karısı Hatun (Katun), Aygucı veya Üge, prensler ve buyruklar ile sadapıt, apa, erkin, tudun, ilteber denilen beyler katılmaktaydı. Ancak Toy üyelerinin tam sayısı hakkında kesin bilgi bulunamamaktadır.
Toy’un üyelerinden olan Hatun (veya Katun) hanın asıl karısıdır. Bu bakımdan asil bir aileden ve Türk olmasına özen gösterilirdi. Devlet işlerinde Hatunlar da söz sahibi idiler, devlet meclislerine katılırlardı. Ayrıca elçilerin kabulünde hazır bulunur, harp meclislerine iştirak ederek fikirlerini söyler, devletin iç ve dış politikasında düşüncelerine önem verilirdi.
Ayguci da (Üge) Toygunlar arasındaydı. Hükümetin başkanı olan Aygucıların Toylardaki önemi çok büyüktür. Çünkü Toy’da alınan kararların yönetilmesi işi doğrudan doğruya bu kişilerin sorumluluğunda görünmektedir. Aygucılar hanedan dışından, devlete yaptıkları yararlı hizmetlerle seçkinleşen, halkın sevip saydığı kişiler arasından seçilirlerdi.
Göktürk Devleti’ndeki Tonyukuk, Uygurlar’daki Kutluk bunlar arasında en ünlülerindendir. Aygucılar hükümdarın Toylarda bulunmadığı zamanlarda ve hükümdar seçimi yapılan Toylarda, Toy’un başkanlığını da yapmaktaydılar.
Buyruklar da hükümet üyesi beylerdir. Bunlar da bey ve yüksek memur olarak Toy’a katılırlardı. Tarhan, Apa, Erkin gibi unvanlara sahip Toygunlar hizmetleri sayesinde yükselmiş Toy üyesi yüksek memurlardı.
Kurultay, Türkçe kurul ile Moğolca tay ekinin birleşmesinden oluşmuş bir kavram olup danışma meclisi anlamına gelmekteydi. Aynı anlamı ifade etmek üzere Toy kavramı da kullanılırdı. Eski Türklerde devlet işlerinin yürütülmesinde devlet başkanına her açıdan yardımcı olan kurumların başında Kurultay veya Toy gelirdi.
İlk Türk devletinde kurultay üyeleri (Kurultay üyelerine Toygun ismi verilirdi.) Kağan, hatun, aygucı (başbakan), hanedan üyeleri ve boy beyleridir. İlk Türk devletlerinde yasama, yani kurultay, yönetme, hükümet, birbirinden ayrıydı. (Buna Kuvvetler ayrılığı denir.) Kurultayın başkanı Kağandır. Kağan olmadığı zaman da aygucı başkanlık yapardı. ayrıca ülkenin coğrafi şartları nedeniyle her zaman kurultay toplanamazdı. Bu nedenle de buyruklardan (başbakan) oluşan ayukı kuruldu.
İslamiyet’ten önceki Türk devletlerinde yer alan Kurultay
–Törede değişiklikler yapılırdı.-Hükümdar ve veliahtı belirleyebilirdi.
-Siyasal, sosyal ve ekonomik sorunlar ile ilgili kararlar alabilirdi.
Örneğin, Kurultay Göktürk hükümdarı Bilge Kağan’ın şehirlerin surlarla çevrilmesi, Budizm ve Taoizm’in tanıtılması gibi tekliflerini mecliste reddetmiştir. Bu durum,
-Hükümdarın bazı inançların tanınması ve şehirlerin korunmasını istediği
-Hükümdarın her teklifinin mecliste kabul edilmediği
-Hükümdarın demokratik bir tutum sergilediğini ve meclisin güçlü olduğunu göstermektedir.
Kurultay Özellikleri
Kurultayda siyasi, askerî, ekonomik, sosyal, kültürel ve hukuki konular görüşülüp karara bağlanırdı. Kurultay; savaş, barış, göç, isyan gibi olağanüstü durumlarda da toplanırdı. Bu toplantılar belli bir disiplin içinde yapılırdı. Kurultay üyeleri orun ve ülüş töresine göre yerlerini alırlardı.Kurultaya Kimler Katılır
Kurultay üyeleri; başta hatun ve şad olmak üzere yabgu, tigin, ilteber, erkin, kül-çor, apa tarkan, tudun, tarkan gibi yüksek devlet görevlileriydi. Kurultayda, kağanın sağ tarafında vezirler, beyler, komutanlar; sol tarafında ise memleketin ileri gelenleri, memurlar otururdu. Kağanın görevini yapamadığı durumlarda azledilmesi kurultayın göreviydi.Tarih: 2019-12-24 19:03:57 Kategori: Tarih
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx